تاریخ شفاهی ارتش ایرلند

نیکی رایان[1]
ترجمه: نرگس صالح‌نژاد

12 اسفند 1396

گارد افتخار کاپیتان؛ عکسی که در پادگان کاتل بروآ[2] گرفته شده است.

از آنجا که آرشیوهای ارتش ایرلند اطلاعات بسیاری را به راحتی در دسترس مردم قرار داده‌اند، تاریخ ارتش ایرلند در سال‌های اخیر به شکل قابل ملاحظه‌ای در دسترس بوده است.

امسال، علاوه بر اینکه آخرین بخش از اسناد بازنشستگی دوره انقلاب آزاد شد، آخرین بخش از روایت‌های افشاگرِ لئو برداک[3] از گذشتۀ ارتش جمهوری‌خواه ایرلند[4] دربارۀ حضور زنان در رویدادهای مهمی که پیش از این ناشناخته بودند نیز آزاد شد. این آرشیو‌ها در ماه نوامبر 2017 طرح تاریخ شفاهیِ آن را شروع کردند.

آغاز این طرح مربوط به سال 2015 است که با هدف «ضبط دیجیتالی خاطرات، تاریخ شفاهی و سنت مرتبط با ارتش از زمان شروع آن» پایه‌گذاری و تأسیس شد. این طرح مصاحبه‌های بزرگ و گسترده‌ای با کارکنان فعلی و سابق ارتش انجام داده و آنها را به صورت آنلاین در دسترس قرار داده است.

تدوین و پیاده‌سازی نوارها

نشریه «دِ جورنال آی.ای»[5] دربارۀ چگونگی جمع‌آوری این آرشیو با نوئل گروتیر[6] آرشیویست غیر نظامی در ارتش که هدایت‌ این طرح را بر عهده دارد، صحبت کرده است. او توضیح می‌دهد که در طول سال‌ها تلاش‌های پراکنده‌ای برای جمع‌آوری و ضبط تاریخ ارتش روی نوار کاست صورت گرفته است، اما تمام تلاش‌ها برای ضیط خاطرات شخصیت‌هایی با اهمیت ملی انجام گرفته تا آن که تجربیات افراد صف و ستاد ارتش را مد نظر داشته باشد.

تلاش هماهنگ در این باره در سال 2015 آغاز شد. گروتیر توضیح می‌دهد، نقطه شروع این کار موزه‌داران موزه‌های وابسته به سربازخانه‌های سراسر کشور بودند که اطلاعات شخصی از روایت‌ها و داستان‌های جالب از سربازان ساکن در این سربازخانه‌ها داشتند و بعدها مدال گرفتند و حتی کهنه‌سربازانی که در پشت جبهه و در یگان‌های امدادرسان خدمت می‌کردند و هنوز هم زنده هستند.

زمان‌بر بودن

این حجم کار- مانند هر بایگانی و آرشیو دیگری- گسترده و روند انجام مصاحبه‌ها زمان‌بر است. گروتیر می‌گوید: «زمان ثبت مصاحبه‌ها متفاوت است. برخی اوقات ممکن است مصاحبه‌شوندگان هیچ‌گونه تجربه قبلی برای مصاحبه نداشته باشند.»

گاهی مصاحبه‌ها طی یک دوره صحبت‌ و جلسات کوتاه برگزار می‌شود، اما گاهی ممکن است ساعت‌های متمادی به طول بینجامد و کل دوره خدمت فرد را پوشش دهد. گروتیر تذکر می‌دهد که این طرح قصد دارد تا حد امکان، هر چه بیشتر مصاحبه جمع‌آوری کند، اما گاهی ما داستان‌ها و روایت‌های یک سرباز را بسته به خاص بودن آنها در اولویت قرار می‌دهیم؛ این امر در سه مصاحبه ابتدایی مشخص می‌شود.

پیش از این عملاً کسی نمی‌دانست ایرلند در روآندا نیروی نظامی داشته است، مگر ماجرای یک فرمانده که به تنهایی در خط مقدم بحران پناهندگان با وجود خونین‌ترین نسل‌کشی‌های تاریخ مدرن حضور داشت.

فرمانده مایکل والش[7]

والش پیش از پیوستن به نیروی دژبان در واحد توپخانه خدمت می‌کرد و در دژبانی بود که از سال 1994، برای سازمان امدادرسانی «هدف» در روآندا کار می‌کرد. او در این طرح از زمانی می‌گوید که در کمپ آوارگان در گوما[8] در جریان نسل‌کشی روآندا گذرانده است، همراه با واقعیت‌هایی وحشتناک از گورهای دسته‌جمعی تا آموختن روش‌های پزشکی در آن محل.

به این حرف‌ها و مجموعۀ کامل مصاحبه‌های او در اینجا گوش کنید.

سرجوخه سی‌موس مک‌د‌رموت[9]

مک‌درموت پس از کار در یگان مهندسی، برای خدمت در خارج داوطلب شد و در ژوئیۀ 1996 خودش را در کنگو یافت. بخشی از تلاش‌های او برای پایان دادن به محاصره جادوت‌ویل[10] بود، جایی که سربازان ایرلندی به محاصره درآمدند و تعدادشان در مقابل دشمن بسیار اندک بود. گروه او در طول تلاش‌ برای رسیدن به سربازان محاصره شده از طرف یک جت‌ جنگده زیر آتش بودند.

به این حرف‌ها و مجموعۀ کامل مصاحبه‌های او در اینجا گوش کنید.

گروهبان یکم، جرالدین بروان[11]

براون که در لبنان خدمت کرده است و اکنون مربی کنترل ترافیک هوایی در فرودگاه کیسمنت[12] است، با سابقه‌ترین درجه‌دار ارتش است. او در این طرح از این می‌گوید که از زمان پیوستن او به ارتش در سال 1990 چقدر محیط ارتش برای زنان تغییر کرده و آنها با چه چالش‌‌هایی در مقایسه با مردان روبه‌رو هستند.

مجموعه مصاحبه‌های براون را می‌توانید در اینجا بیابید.

مجموعۀ این مصاحبه‌ها در این نشانی در دسترس هستند. طرح آرشیو تاریخ شفاهی ارتش ایرلند اوایل سال جاری میلادی، در روز چهارم ژانویه 2018 راه‌اندازی شد.