چه زمانی تدوین متن مصاحبه آغاز می‌شود؟ - 2 (پایانی)

مراحل پیوسته تاریخ شفاهی

از ابتدای مصاحبه، فرآیند تاریخ شفاهی برای رسیدن به یک متن تاریخی آغاز شده و معماری آن به دست مصاحبه‌گر انجام می‌شود. هر گونه انحراف در این مسیر نه تنها کاربری اثر را تغییر می‌دهد که حتی در تأمین اهداف اولیه هم با مشکل مواجه خواهد شد.

جانبداری در تاریخ شفاهی

نتیجه مصاحبه محصولی مشترک است که دو سوی مصاحبه در طول گفت‌وگو بنای آن را گذاشته و شکل می‌دهند. اگر چه مصاحبه‌کننده با برنامه تعیین شده این روند را به پیش می‌برد و مهندسی می‌کند، اما همراهیِ مصاحبه‌شونده یا راوی، محتوای اصلی را شکل می‌دهد.

چه زمانی تدوین متن مصاحبه آغاز می‌شود؟ - 1

یکی از پرسش‌های پیشِ روی فعالان تاریخ شفاهی این است که کار تدوین و تبدیل صدا به متن از چه زمانی شروع می‌شود؟ آیا تدوین، پس از پایان مصاحبه است، یا از ابتدای مصاحبه شروع می‌شود؟ بدون تردید، پاسخ عده‌ای این خواهد بود که با پایان مصاحبه و پیاده شدن فایل صوتی و موافقت راوی، می‌توان نسبت به تنظیم و تدوین اثر اقدام نمود.

شش پرسشی که پیش از ضبط مصاحبه باید از خود بپرسید

مقاله ایرن جسی با عنوان «مدیریت خطر در کارهای میدانی تاریخ شفاهی» در تازه‌ترین شماره مجله تاریخ شفاهی، توصیه‌هایی در زمینه کاهش خطرپذیری و ارتقا امنیت در بر دارد. کل مقاله ارزش خواندن دارد، اما ما از جسی خواستیم برای وبلاگ ما فهرستی از مهم‌ترین سؤالات تاریخ شفاهی برای مورّخین تهیه کند تا در مورد ارزیابی و کاهش خطرات مورد توجه قرار گیرند.

نسبت عکس و تاریخ شفاهی

برخی مصاحبه‌گران تلاش می‌کنند علاوه بر تصویر راوی، از محل مصاحبه و برخی ویژگی‌های محیطی مرتبط با راوی تصاویری را ثبت کنند تا در صورت ضرورت بتوان در تحلیل مصاحبه و اظهارات راوی و فهم تعلقات او استفاده کرد.

منتشر شد

شیوه‌نامه تخصصی و کاربردی تاریخ شفاهی دفاع مقدس

همچنان که از فهرست کتاب برمی‌آید و صفحه پایانی آن هم یادآور می‌شود، این اثر با استفاده از تعدادی از منابع و مأخذ مربوط به تاریخ شفاهی، به شیوه‌نامه‌ای کاربردی و فوری برای تولید متن‌های تاریخ شفاهی دفاع مقدس تبدیل شده است.

مصاحبه بسته و مصاحبه باز

مصاحبه منظم برای جمع‌آوری اطلاعات کمّی، قابل مقایسه و سطحی از آزمودنی‌ها استفاده می‌شود، در حالی که مصاحبه آزاد ابزار جمع‌آوری اطلاعات عمیق، کیفی و از تمام جنبه‌های موضوع مورد مصاحبه با استفاده از روشی انعطاف‌پذیر و غیررسمی است.

مصاحبه تاریخ شفاهی و ضرورت‌ها – 30 (پایانی)

آرشیو مصاحبه

آخرین مرحله در فرآیند مصاحبه تاریخ شفاهی «آرشیو» و یا «بایگانی» متن و فایل‌های صوتی، تصویری و ضمائم مصاحبه است. هدف از این کار حفظ و نگهداری مصاحبه و آسان‌سازی بهره‌برداری از آن در کوتاه‌ترین زمان است. این امر نیاز به یک برنامه دقیق و کاربردی و با صرفه اقتصادی دارد که ذیل یک روش مشخص باید اجرا شود.

مصاحبه تاریخ شفاهی و ضرورت‌ها - 29

کنترل متن پیاده‌شده

یکی از آخرین مراحل مصاحبه، کنترل و تطبیق فایل صوتی و تصویری با متن پیاده‌شده است. این مرحله باید با نهایت دقت و توجه انجام شود. زیرا بسیاری از بهره‌برداران، به دلایل مختلف به فایل اصلی مراجعه نکرده و به مطالعه‌ متن پیاده شده و استفاده از آن اکتفا می‌کنند. به همین دلیل متن مورد بحث باید از دقت و درستی کامل برخوردار باشد.

مصاحبه تاریخ شفاهی و ضرورت‌ها-28

پیاده‌سازی فایل صوتی

پس از پایان مصاحبه، باید برای پیاده‌سازی فایل صوتی و تبدیل آن به متن مکتوب اقدام نمود. منظور از این کار نه تدوین نهایی متن که صرفاً تبدیلِ اولیه صدا به متن و تهیه یک متن خام است تا آرشیو و بهره‌برداری از مصاحبه را آسان کند.
...
13
...
 

اسرار جنگ تحمیلی به روایت اسرای عراقی- 93

یک‌بار از دور یک جیپ ارتشی آواره در جاده اهواز ـ آبادان نمایان شد آن را متوقف کردیم. سرنشینان آن سه نفر سرباز و سه نفر شخصی بودند. دو نفر از سربازها پایین آمدند و از ما پرسیدند «شما کی هستید و چرا جلوی ما را گرفته‌اید؟» وقتی متوجه شدند که ما عراقی هستیم و تا اینجا آمده‌ایم بهت‌زده به هم نگاه کردند. به آنها دستور دادیم به آن طرف جاده بروند تا ماشین بیاید و آنها را به بصره ببرد.