کتاب ماه تاریخ و جغرافیا شماره 154

جدیدترین شماره «کتاب ماه تاریخ و جغرافیا» با رویکرد «مورخان و رمان تاریخی» منتشر شد. این ماهنامه تخصصی که به تعریف و توصیف رمان تاریخی می‌پردازد، به کوشش موسسه خانه کتاب در دسترس علاقه‌مندان تاریخ قرار دارد.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، در سرسخن کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، «مورخان و رمان تاریخی» نوشته حبیب‌الله اسماعیلی، سردبیر کتاب ماه تاریخ و جغرافیا آمده است.

اسماعیلی نوشته است که رمان‌های تاریخی در شمار وثیق‌ترین شواهد تاریخی اندیشه‌ها در روزگار معاصر ایران است. اشاراتی در باب مفهوم تاریخ اندیشه، نگاهی گذرا به دوره‌های مختلف ایجاد رمان تاریخی در ایران و همچنین مناسبت‌شان با آثار برخی از مورخان، شاهد این مدعاست. نخستین طلیعه‌های رمان‌های ایرانی را در سال‌های 1250 هجری شمسی باید جست. برخی شاه یوسف یا ستارگان فریب‌خورده میرزا جعفر قراچه‌داغی و برخی دیگر سیاحت‌نامه ایراهیم بیگ را نخستین رمان فارسی می‌دانند.

در بخش گفت‌وگو بحث «تاریخ‌نگاری نامتعارف» در گفت‌وگو با دکتر مرتضی نورایی، دانشیار گروه تاریخ دانشگاه اصفهان و دکتر محمد پارسانسب عضو هیأت علمی گروه ادبیات دانشگاه تربیت معلم آمده است.

نورایی می‌نویسد: در نیمه دوم قرن گذشته؛ دو مکتب تاریخ‌نگاری دگراندیش زاده شد. یکی تاریخ‌نگاری غیر متعارف و دیگری تاریخ‌نگاری جایگزین. همچنین شیوه دانشگاهی شیوه متعارف بیان گذشته است و هر شیوه دیگر شیوه غیرمتعارف نامیده می‌شود.

پارسانسب نیز می‌نویسد: تاریخ پر از شکاف‌هایی است که مورخان به آن نپرداخته‌اند. برخی از مسایل را گفته‌اند و بسیاری را مسکوت گذاشته‌اند، که داستان‌نویس آن شکاف‌ها را پر می‌کند. در واقع نویسنده برای پر کردن این شکاف‌ها از تخیل استفاده می‌کند.

در بخش نظرگاه، داستان تاریخی نوشته احمد شاکری، تعریف و توصیف رمان تاریخی اثر کارلوس ماتاایندورین با ترجمه دکتر نرجس‌بانو صبوری، بازآفرینی خلاقانه تاریخ نوشته رقیه فراهانی و داستان‌هایی از بازنمایی امر واقع اثر هایدن وایت با ترجمه شهریار خسروی به رشته تحریر درآمده است.

تاریخ و روایت نوشته بهزاد کریمی، بازنمایی تاریخ در رمان اثر حسین حاتمی، یادداشت‌های پراکنده نوشته عسکر بهرامی و باستان‌شناسی میدانی به قلم سید مهدی موسوی‌نیا از بخش‌های کنکاش ماهنامه تخصصی کتاب ماه تاریخ و جغرافیاست.

در بخش بازتاب نیز فسون قصه و فسانه تاریخ نوشته مرضیه سلیمانی، سایه شمشیرها اثر میرهادی حسینی، خیزش عشایر نوشته سیدرضا حسینی و مفاهیم توسعه روستایی اثر علی احمدی آمده است.

در یادگارهای ماندگار حمید کاویانی‌پویا به بررسی نسخه خلاصه‌التواریخ می‌پردازد. رحیم شبانه نیز در بخش تاریخ‌نگاران به نگاهی دیگر ذبیح‌الله منصوری اشاره کرده است.

آشوب آذربایجان نوشته سارا یارمهدوی، جغرافیای اقتصادی جهان اثر معصومه علی‌دادی و قهستان به قلم مهرالزمان نوبان در بخش پرتوهای تلاش آمده است.

کتاب ماه تاریخ و جغرافیا در این ماه بخش خلیج فارس را به ماهنامه خود افزوده است. خلیج فارس، نامی برای همیشه نوشته محمد حسن‌نیا، نام خلیج فارس اثر فاطمه نجفی، خلیج فارس نوشته مصطفی کریمی، منطقه حیاتی جهان اثر نسرین میرآخورلو، از مروارید تا نفت به قلم مجتبی رضایی سرچقا و یک صد سال کشمکش اثر سعیده تراب آمده است.

همین ماه، خبر کوتاه، رهاورد دیگران، پیشخوان تاریخ، نمایه و چکیده انگلیسی پایان‌بخش این ماهنامه تخصصی است.

شماره 154 کتاب ماه تاریخ و جغرافیا به سردبیری حبیب‌الله اسماعیلی همراه لوح فشرده فهرست کتاب‌های منتشر شده بهمن 89 با بهای 1200 تومان به کوشش موسسه خانه کتاب منتشر شده و در دسترس علاقه‌مندان و پژوهشگران تاریخ قرار گرفته است.