معرفی کتاب «قصه ننه‌علی»

راضیه ابراهیمی

08 مرداد 1402

کتاب قصه ننه‌علی، روایت داستانی زندگی زهرا همایونی؛ مادر شهیدان امیر و علی شاه‌آبادی است که  به قلم مرتضی اسدی به رشته تحریر درآمده است. در کنار متن روان و خواندنی، تفاوت جنس خاطرات با سایر زندگی‌نامه‌های مادران شهدا و به‌کارگیری شیوه بازگشت به گذشته بر جذابیت اثر افزوده است. این کتاب در 15 فصل به نام‌های خداحافظ بهار، آن دو چشم آبی، شمشیر ذوالفقار، تولد یک پروانه، خداحافظ مادر، حاج آقا روح‌الله، جمال آفتاب، پیک امیر، سلام آقا، آقای معلم، روز وداع، به انتظار علی، تازه عروس، عطر خوش خدا و  مژدۀ وصل تنظیم شده است.

این اثر، حاصل چندین مرحله مصاحبه از سال‌های 1395 تا 1399 با خانم همایونی است. اولین مصاحبه‌ها در سال 1395 انجام شد و در همان ابتدا نویسنده متوجه تفاوت داستان زندگی این مادر شهید با دیگران شد و کار را متوقف کرد، زیرا واکنش‌های پدر شهیدان شاه‌آبادی در برابر مشکلات و شهادت فرزندانش بسیار عجیب بود و از نظر نویسنده پدر و مادر شهیدان شاه‌آبادی دو نقطه مقابل هم بودند با کلی تفاوت چشم‌گیر!

با گذشت 2 سال و ادامه یافتن ارتباط‌های تلفنی خانم همایونی، آقای اسدی برای نیمه‌کاره رها کردن کار دچار عذاب وجدان ‌شد. تصمیم گرفت نگارش کتاب را انجام دهد و کار را به پایان برساند. بنابراین در سال 1399 ضبط مصاحبه‌ها را از سر گرفت و با انجام 10 جلسه مصاحبۀ 3 ساعته به کار جمع‌آوری خاطرات پایان داد.

راوی کتاب، خانم زهرا همایونی معروف به ننه‌علی در سال 1326 در بهار همدان متولد شد. وی در کودکی به همراه خانواده از همدان به تهران مهاجرت کرد. زهرا با وجود سن کم برای کمک به معیشت خانواده پا به پای مادر کار می‌کرد. بعد از گذشت چند سال او را به عقد رجب شاه‌آبادی درآوردند. رفتارهای نادرست همسرش باعث شد زهرا پس از ازدواج نیز زندگی سخت و پرتلاطمی تجربه کند.

در دوران انقلاب، با همه سخت‌گیری‌های همسرش، به همراه امیر و علی در تظاهرات‌ شرکت می‌کرد. با شروع جنگ تحمیلی، علی و امیر تصمیم گرفتند راهی جبهه شوند. زهرا که همیشه سپر بلای فرزندانش در مقابل پدر بود این بار هم رضایت پدر را با اصرار و دشواری جلب کرد.

پس از شهادت امیر و علی زندگی تلخ‌تر از گذشته شد. رجب، زهرا را در شهادت فرزندان مقصر می‌دانست و بابت این مسأله او را سرزنش  و دردی بر دردهایش اضافه می‌کرد. زهرا علاوه بر این دو پسر، صاحب 3 فرزند دیگر  به نام‌های حسین، امیر و محمدعلی شد.

در پایان کتاب آلبوم تصاویر (حدود 8 عکس) آمده است که با ذکر اسامی افرادِ حاضر در عکس، گویا شده‌اند. کتاب قصه ننه‌علی، در سال 1401 از سوی انتشارات حماسه یاران در 189 صفحه و شمارگان 1000 نسخه در قطع وزیری و با قیمت 79000 تومان منتشر شده است.