شانه‌های زخمی خاکریز - 7

سه ـ چهار روز از عملیات گذشت. بچه‌ها از سمت راست کوه بالا کشیده بودند. ارتفاعات شیلر در حال فروپاشی بود. من چند بار با یکی از راننده‌های آمبولانس زیر خیمه آتش دشمن نشستیم و زیارت عاشورا خواندیم، در حالی که خشم خمپاره‌ها در اطرافمان شعله می‌کشید. یک بار که آمدند و آمبولانس خواستند، فهمیدم این بار جنازه شهید «حاجی‌پور» را باید ببریم. حاجی‌پور فرمانده تیپ عمار بود. شجاعت او را از زبان بچه‌ها زیاد شنیده بودم. حاجی‌پور با موتور می‌رفته که زده بودندش.

تاریخ شفاهی با کدام رویکرد؟

در یک نگاه کلی به نظر می‌رسد با سه رویکرد میتوان به تاریخ شفاهی نگریست. رویکرد نخست آن است که تاریخ شفاهی را به مثابۀ تکنیک یا فن جمع‌آوری اطلاعات قلمداد کنیم. در این رویکرد، تاریخ شفاهی به مثابۀ مثلثی فرض می‌شود که یک ضلع آن مصاحبه‌شونده، ضلع دوم مصاحبه‌کننده یا مورخ شفاهی و ضلع سوم وسیله انتقال یا ضبط‌صوتی یا تصویری است...

سیصد و شصت و نهمین شب خاطره - 1

سیصد و شصت و نهمین برنامه شب خاطره، 5 تیر 1404 با یاد شهدای حمله اسرائیل، به صورت برخط در فضای مجازی حوزه هنری انقلاب اسلامی برگزار شد. در این برنامه سیدعباس حیدری رابوکی، سید امیر عبداللهی و حاج‌جواد علی‌گلی به بیان خاطرات خود پرداختند. اجرای این شب خاطره را داوود صالحی برعهده داشت. راوی نخست مراسم، از اهالی قدیمی میدان خراسان و یکی از موتورسواران حرفه‌ای پیش از انقلاب است.

خاطرات محمدحسین جعفریان

محمدحسین جعفریان، شاعر و نویسنده، مهمان دویست‌وچهل‌وپنجمین برنامه شب خاطره (اردیبهشت 1393) بود. او درباره کاروان زائران صلح سوریه خاطره گفت. جعفریان گفت: «دمشقی که ما دیدیم، با دمشقی که رسانه‌ها نشان می‌دادند، متفاوت بود. سوریه، یک شهر زنده بود. ترافیک، خیابان‌ها، بزرگراه‌ها برقرار و بازار شلوغ بود.

کمک‌های مردم اصناف و بازار

خاطرات حاج‌حسین فتحی

با کمک برادر خانی و دوستانش، غذای گرم تهیه کردیم و فرستادیم برای خطوط درگیری، خود ما هم با چند تن از برادران بازاری وارد منطقه شدیم و لباس گرم و اورکت و جوراب برده و میان رزمندگان پخش کردیم و دوباره به مسجد بازگشتیم. باز هم به فکر مردم آواره و مهاجرین جنگی افتادیم، به اتفاق آرا قرار شد غذای گرم تهیه کنیم و روز بعد، یک دیگ اضافه‌تر را به مردم جنگ‌زده اختصاص دادیم.

شانه‌های زخمی خاکریز - 6

کلبه‌ای در اختیارمان گذاشتند. اینجا دیگر همه کاری می‌کردیم. حتی حدود 15 روز مشغول سوله‌زنی بودیم ضمن کار سوله‌زنی وقتی مسئول گروه ـ نصرتی ـ آمد و گفت که زود آب و گل درست کنید و روی پلیت‌ها بریزید که برق نزنند، تازه فهمیدیم که اطرافمان پر از دمکرات است. کار زیاد بود و هیچکس بیکار نمی‌ماند. همه در کنار هم با تلاش کار می‌کردند و این در گرمای 30 ـ 40 درجه بود با پشه‌های فراوانی که دائم نیش می‌زدند.

بهداشت جنگ

روایت دکتر علی مهرابی توانا

کتاب بهداشت جنگ روایت شفاهی دکتر علی مهرابی توانا، از فرماندهان حوزه بهداشت در دوران دفاع مقدس است. این کتاب در قالب شش فصل و بیست جلسه گفت‌وگو، سیر زندگی راوی از تولد تا پایان جنگ هشت‌ساله را در بر می‌گیرد. مصاحبه‌ها و تدوین کتاب را محمدرضا باقری انجام داده و نشر آن بر عهده مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس بوده است.

سیصد و شصت و هشتمین شب خاطره - 3

راوی سوم شب خاطره، مسعود ده‌نمکی، روزنامه‌نگار، نویسنده، تهیه‌کننده و کارگردان سینما و تلویزیون بود. او گفت: عکاسان جنگ خوب یادشان است؛ یکی از معضلات جنگ تحمیلی این بود که رزمندگان از عکس فراری بودند. اگر هم عکسی گرفته می‌شد، سر بیشتر رزمنده‌ها در عکس پایین بود. بیشتر افراد برای دوری از ریا، دوست نداشتند درباره خود چیزی بگویند یا در تصاویر باشند.

خاطرات حاج‌حسین فتحی درباره بازگشت از حج

نزدیک غروب از هواپیما پیاده شدیم و به سوی خانه حرکت کردیم. خیابان آزادی در تاریکی کامل قرار داشت. از راننده‌ تاکسی پرسیدم: «چرا چراغ‌های شهر خاموش است؟» خنده‌ تلخی کرد و گفت: «مگر نمی‌دانید! جنگ است. تمام ایران در تاریکی به سر می‌برد». به خانه رسیدیم. چهرۀ‌ شهر جور دیگری بود. غریب بود برای ما. انگار پا به شهر دیگری گذاشته بودیم، شهر تاریک.

خاطرات علیرضا قزوه

علیرضا قزوه، نویسنده و شاعر، مهمان دویست‌وچهل‌وپنجمین برنامه شب خاطره (چهارم اردیبهشت 1393) بود. او درباره ادبیات مقاومت خاطره گفت. قزوه گفت: «برنامه شب خاطره از قدیمی‌ترین برنامه‌های حوزه هنری است. خوشبختانه بخشی از فرهنگ مقاومت جامعه ما مدیون ادبیات مقاومتی است که در حوزه هنری شکل گرفت.