نظریه تاریخ شفاهی (36)

نظریه تاریخ شفاهی-۳۶نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی ویکتور ترنِر، مردم‌شناس، می‌گوید: «باید با ذهنیت‌مان رابطه‌ای عینی داشته باشیم».(1) روی سخن او با بحث بازاندیشی در رشته‌های قوم‌شناسی و مردم‌شناسی بود که عموماً در شیوه‌ای به نام مشاهدة مشارکتی بر آن تأکید می‌کردند و تندترین نقدها بر عینیت نیز از همین نقطه شروع شد. تا دهه 1980 بحث بازاندیشی به چند رشته راه یافته بود و امری ضروری و سودمند به حال تحقیقات دیده می‌شد، هر چند...

نظریه تاریخ شفاهی (35)

نظریه تاریخ شفاهی-۳۵نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی پس دو عنصر در اینجا دخیلند که در مکالمه‌ای سه‌جانبه (مکالمة مصاحبه‌شونده با خود، با مصاحبه‌گر و با فرهنگ) به هم گره خورده‌اند: نخست، فرایندی که فاعل یا مصاحبه‌شونده طی آن با تکیه بر فرمول‌های گفتمانی یا هویت‌های عمومیِ مشخصِ موجود می‌تواند نسخه‌ای از «خود» را بسازد؛ و دوم، ذهنیت‌های حاضر در مصاحبة تاریخ شفاهی که زمینه‌ساز شکل‌گیری داستان خاطره‌آمیز می‌شوند. به گفتة...

نظریه تاریخ شفاهی (34)

نظریه تاریخ شفاهی-۳۴نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی «خود» منسجم او سه بار در طول زندگی‌اش تخریب شده بود: بار نخست وقتی که فهمید فرزند تنی والدینش نیست؛ بار دوم وقتی پدر و مادر واقعی خود را شناخت و هویت دینی مادرش را فهمید، و سومین باز نیز وقتی که متوجه شد تلاش‌هایش برای نزدیک شدن به خانواده و مذهب واقعی‌اش سرانجامی ندارد. فرانسیس و انسان‌هایی با شرایط مشابه او پس از کشف واقعیات به یک نقطة پایان می‌رسند، اما این حس غالباً آنان را...

نظریه تاریخ شفاهی (33)

نظریه تاریخ شفاهی-۳۳نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی قرار نیست همه مصاحبه‌شوندگان بتوانند یا بخواهند «خود»ِ خودزیست‌نامه‌ای‌شان را در چارچوب مصاحبه روایت کنند. این امر دلایل متعددی دارد. بعضی‌ها موقعیت مصاحبه را تریبون مناسبی برای آشکارسازی خود نمی‌دانند. این چنین افرادی نقل داستان زندگی را امری خصوصی می‌بینند، آن را در جمع دوستان و خویشان خود بیان می‌کنند، پرسش‌های مصاحبه‌گر را محتاطانه پاسخ می‌دهند و به جای پرداختن...

نظریه تاریخ شفاهی (32)

نظریه تاریخ شفاهی-۳۲نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی مصاحبه‌شونده در مواردی تلاش می‌کند تا نه صرفاً با عطف به نقل‌های قبلی از داستان زندگی‌اش بلکه در نسبت با مفروضات فرهنگی دربارة خودش، بین نسخه‌های مختلف و شاید ناسازگار با یکدیگر یک «انسجام روایی» ایجاد نماید و البته در این کار موفق می‌شود. جالب اینجاست که مورخ شفاهی غالباً نحوة تلاش مصاحبه‌شونده در این زمینه را عملاً در صدای او می‌شنود. این همان جایی است که نظریه‌های...

نظریه تاریخ شفاهی (31)

نظریه تاریخ شفاهی-۳۱نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی از آن گذشته، هیچ بعید نیست که گزارش ارائه‌شده به ما آکنده از سکوت، جاافتادگی یا حتی غلط‌های واقعی باشند. کافی است مصاحبه لوئیزا پاسرینی با کارگران ایتالیایی را بخوانید تا ببینید آنان در واکنش به سؤالات او دربارة سال‌های حاکمیت فاشیسم در ایتالیا چقدر سکوت کرده یا طفره رفته‌اند. این سکوت بر دو نوع است: آن دسته از داستان‌های زندگی که هیچ اشاره‌ای به فاشیسم نمی‌کنند و...

نظریه تاریخ شفاهی (30)

نظریه تاریخ شفاهی-۳۰نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی قطعاً خانم دنیس رایلی، مورخ زنان، از قدرت تاریخ شفاهی در راهیابی به «خود» ناامید شده بود. او در خلال جنگ جهانی دوم و بعد از آن پژوهش‌هایی درباره مادری انجام داد؛ اما کشف عمق تجربه‌های زنان از طریق تاریخ شفاهی را کنار گذاشت. وی در توضیح علت این تصمیم می‌گوید:«مشکل بیرون کشیدن حقیقت محض از پشت زنگارها و غبارهای سی و چند سال در اینجاست که فضای بی‌ابهامی را برای سخن گفتن صداها به...

نظریه تاریخ شفاهی (29)

نظریه تاریخ شفاهی-۲۹نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی نظریه‌پردازان فمینیست برای راهیابی به اصل «خود»ِ زنانه شیوه‌های دیگری را پیشنهاد کرده‌اند.(1) شیلا روبوتام(2) از مورخان فمینیست سوسیالیست، معقتد است که زنان می‌توانند شیوة رایج و غالب روایت فردگرایانة مذکر را کنار بزنند و خود را به عنوان گروهی برخوردار از تجربه تاریخی مشترک به رسمیت شناخته و ابزار وجود کنند. آنان به عنوان گروه و افراد مستقل با تکیه بر همین باور می‌توانند...

نظریه تاریخ شفاهی (28)

نظریه تاریخ شفاهی-۲۸نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی جذابیت کار خانم لیند در اینجاست که او بعضی از مفاهیم انتزاعی و پیچیده دربارة روایت و زبان را با مثال‌های معمولی و همه‌فهم توضیح می‌دهد. داده‌هایی که وی از آنها استفاده می‌کند دستاورد مصاحبه‌هایی است که با عده‌ای از سفیدپوستان طبقة متوسط آمریکا دربارة گزینه‌های شغلی‌شان انجام داده بود. انتخاب موضوع شغل بدین علت بود که فرایندهای نقل داستان زندگی را به خوبی نمایش می‌داد...

نظریه تاریخ شفاهی (27)

نظریه تاریخ شفاهی-۲۷نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی شارلوت لیند تأثیرگذارترین نظریه‌پرداز در حوزة داستان زندگی است، لذا ذکر تعریف او از داستان زندگی در اینجا خالی از لطف نیست:«داستان زندگی از تمام ماجراها و اجزاء گفتمانیِ مربوط به آنها مانند توضیحات، تاریخ وقوع رویدادها و عناصر پیونددهنده آنها تشکیل شده که فرد در طول سال‌های عمر خود و با نگاه به دو ملاک زیر بیان می‌کند:1-ماجراها و اجزاء گفتمانیِ مربوط به آنها در داستان زندگی...