عابد خلوت‌نشین (شرح‌حال و سیری در آثار عاشق شوریده اهل بیت (ع) زنده‌یاد استاد محمّد عابد)
رحیم نیکبخت
مهمترین مشخصه هویتی آذربایجان عشق و ارادت به اهل بیت پیامبر (ص) می‌باشد. گرچه در اقصی‌نقاط ایران این عشق و ارادت را می‌توان یافت؛ با این حال آذری‌ها در اظهار و ابراز آن جد بلیغ داشته و دارند که در ادبیات گهربار مرثیه آذری قابل مشاهده است.
از این رو آذربایجان زادگاه شعرای شوریده‌سر عاشورایی چون جویا، صافی، صراف، نیر، شمس عطار، دلریش، بیضاء، سعدی زمان، منزوی و انور بوده است.
مرحوم استاد محمّد عابد هم از جمله شعرای سترک مرثیه ایران است که بزرگان شعر و ادب جایگاه وی را در سطح عمان سامانی، نیر تبریزی و کلیم کاشانی ارزیابی کرده‌اند.
ویژگی قابل توجه شعرای مرثیه آذربایجان سرودن شعر در زبان ادبی ملی توأم با زبان محلی است. مرحوم استاد عابد چون سعدی زمان تبریزی ضمن مستندسرایی و اشراف و احاطه بر قرآن، نهج‌البلاغه و احادیث و روایات، در شعر فارسی هم دستی توانا داشت.
یکی از شاگردان فرهیخته این استاد- فانی تبریزی- در همتی قابل تقدیر مجموعه‌ای از یادها و یادبودهای دوستان، نزدیکان و اساتید شعر و ادب ایران و آذربایجان از این بزرگ‌مرد عاشورایی به همراه گزیده‌ای از آثار و تصاویر گردآوری و منتشر نموده است.
این مجموعه ارزشمند را می‌توان دایرﺓ المعارف شعر و ادب عاشورایی معاصر آذربایجان دانست که به زوایای ناگفته بسیاری پرداخته است.
فهرست فصول این مجموعه به شرح زیر است:
فصل اول: پیام‌های تسلیت
فصل دوم: استاد از منظر بزرگان
فصل سوم: گزیده‌ای از آثار منظوم
فصل چهارم: آثار منثور
فصل پنجم: استاد در تذکره‌ها
مرحوم استاد عابد علاوه بر جلسات تفسیر و تصحیح شعر شعرای جوان بر تعدادی از دواوین مرثیه شعرای آذربایجان مقدمه نگاشته که در این مجموعه گردآوری و جهت اشتمال بر شرح احوال این شعرا که بسیاری درگذشته‌اند واجد اهمیت است.
تعداد بازدید: 4461
آخرین مطالب
پربازدیدها
اسرار جنگ تحمیلی به روایت اسرای عراقی- 96
آفتاب داشت غروب می‌کرد که پیرمرد و پسربچه در مقابل چشمان حیرت‌زده ما اسلحه‌ها را زمین گذاشتند، تیمم کردند و رو به قبله ایستاده نماز خواندند، انگار که در خانه‌اند. با طمأنینه و به آرامی نماز خواندند، در مقابل 550 نفر از نظامیان دشمن. نمی‌دانم خداوند چه قدرتی به نیروهای شما داده است که ذره‌ای ترس در دلشان نیست. بعد از تمام شدن نماز، پیرمرد سفارشات دیگری به ما کرد و گفت: «به هیچ عنوان به کسی ساعت، پول، یا انگشتر ندهید. هر کس از شما خواست، بدانید که از رزمندگان اسلام نیست و بگویید که آن پیرمرد بسیجی به ما سفارش کرده است که به هیچ کس چیزی ندهیم. زیرا اینها لوازم شخصی است.»
