همایش بین‏المللی تاریخ‌های اجتماعی تطبیقی نیروی کار در صنعت نفت

تاریخ: 13 تا 16 ژوئن 2013
مکان: مؤسسه بین‏المللی تاریخ اجتماعی، آمستردام

مؤسسه بین‏المللی تاریخ اجتماعی (IISH: The International Institute of Social History) همایشی درباره تاریخ‌های اجتماعی تطبیقی نیروی کار در صنعت نفت برگزار می‌کند که از تاریخ 13 تا 16 ژوئن 2013 در آمستردام برپا خواهد شد. این همایش بخشی از پروژه بزرگتری در IISH به نام کار در صنعت نفت ایران* است که تحت حمایت سازمان تحقیقات علمی هلند (NOW: Netherlands Organization of Scientific Research ) در حال انجام است.

پیش زمینه
هدف این همایش این است که کارهای محققانی را در کنار هم قرار دهد که کار و جنبه‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی نفت را در مورد مطالعه قرار داده اند. این همایش به عنوان نگاهی تطبیقی بر تاریخ اجتماعی کارگران نفت به وجود آمده، بنابراین دعوت نامه‌ی ما برای محققانی فرستاده می‌شود که به نوعی پیش گام در کاوش‌های اصیل، تحقیقات آرشیوی و یا تحقیقات عملی انسان شناسانه و جامعه شناسانه در مورد رابطه تجربه‌های کاری و پیشرفت و شکل‏گیری این صنعت استخراجی در جهان بوده‏اند.

این همایش دو روزه ابتدا با 4 هیات جداگانه برنامه ریزی شده و قرار است چهارچوب ارائه مقالات توسط محققان در همایش را سازمان دهی کنند. این هیئت‌ها در قالب این موضوعات کار می‌کنند:

- فرآیند مهاجرت و کار
- شکل‏گیری طبقه‏بندی‌ها و هویت‌های اجتماعی و فرهنگی
- سازمان‏ها، تشکیلات و بسیج‌های اجتماعی و سیاسی
- محیط ساخته شده پیرامون و زندگی کاری در شهر

مقالات
نسخه‌های نهایی مقالاتی که در این همایش ارایه می‌شوند در مجلدی ویراسته شده به چاپ می‌رسند، که جنبه‏ای کاملاً حیاتی و در عین حال نادیده گرفته شده صنعت نفت را آشکار می‌کند. برگزارکنندگان این همایش بسیار خشنودند که توانسته‏اند محققانی در زمینه‌های مطالعاتی مختلف را دور هم جمع کنند که کارشان تجارب گذشته و معاصر کارگران نفت را در مناطق اصلی تولید نفت آشکار می‌کند. این مناطق شامل آمریکای لاتین، خاورمیانه، آسیای مرکزی، قفقاز، اروپا و آفریقا می‌شود. محققانی که علاقه‏مند شرکت در این همایش هستند باید این مدارک را فراهم کنند:
- عنوان کاری و چکیده‏ای مختصر تا تاریخ اول فوریه 2013
- مقاله کاری، با توصیف کار اصلی که در میان تمام اعضای همایش پخش می‌شود تا تاریخ 13 آوریل 2013

مؤسسه بین‏المللی تاریخ اجتماعی مخارج سفر و محل اقامت محققان در آمستردام را فراهم می‌کند.

ارتباط
برای اطلاعات بیشتر، لطفا با این آدرس‌ها تماس بگیرید:
تورج اتابکی: tat@iisg.nl
کاوه احسانی: Kaveh.Ehsani@iisg.nl

*کار در صنعت نفت ایران
خاورمیانه، به عنوان مهم‏ترین منبع انرژی دنیا، کلید ثبات اقتصاد جهانی است. ایران بیش از 9% ذخایر نفتی جهان و حدود 15 تا 17% ذخایر گاز طبیعی جهان را در اختیار دارد و منابع هیدروکربنی خلیج فارس برای ادامه منابع انرژی جهان ضروری هستند. ایران بعد از عربستان سعودی (با 264.2 میلیارد بشکه) دارای دومین ذخایر نفتی جهان (با 131 میلیارد بشکه) است. اهمیت سیاسی جغرافیایی ایران و شرکت آن در بازارهای انرژی جهانی به هیچ وجه نمی‌تواند دست کم گرفته شود. بنابراین، درک پویایی تاریخی صنعت نفت ایران اهمیتی حیاتی دارد.
کشف نفت در ایران در سال 1908 باعث خلق واقعیت‏هایی اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و حتی فرهنگی در سطوح محلی، ملی، منطقه‏ای و بین‏المللی شد. حال بعد از گذشت یک سده نقش جغرافیایی سیاسی ایران و اهمیتش هنوز در حال افزایش است. اساساً کالای نفت، و افرادی که آن را تولید می‌کنند، نقشی مرکزی در ساخت و تغییر مدل هایی از پیشرفت و رفتارهای اجتماعی و سیاسی در ایران و فراتر از آن داشته‏اند.

طرح پژوهشی
هدف اصلی این طرح ایجاد یک درک تجربی و کیفی از کار و نیروی کار در صنعت نفت ایران است. این طرح بررسی حوزه‌های مختلف مانند تشکیلات نیروی کار، ظهور و توسعه شهرهای صنعتی، زندگی روزانه نیروهای کار، جنسیت و روابط قومی، سازمان‏دهی و عملکرد نیروی انسانی، آگاهی طبقاتی، نقش ایدئولوژی، ارتباط بین نیروی کار، شرکت و موقعیت، روابط صنعتی و غیره را هدف خود قرار داده است. در این راستا کارگاه‏هایی به منظور برانگیختن تحقیق در زمینه این موضوعات و فراهم آوردن فضایی برای محققان برای توسعه، بحث و به اشتراک گذاشتن نظرات ترتیب داده خواهد شد. 
اولین کارگاه با چهار موضوع در ارتباط است:

1) تاریخ نگاری کار در ایران
هدف این نشست بحث پیرامون مفهوم نگاری، نظریه‏پردازی و روش‏شناسی در مطالعه کار در ایران است.

2) شکل‏گیری طبقه کارگر در صنعت نفت
اصلی‏ترین سوالاتی که در این نشست مورد توجه هستند: چگونه نیروی کار در صنعت نفت به وجود آمد؟ چگونه و به چه راه هایی ترکیب آنها در طول زمان تغییر کرد؟ روش استخدام، آموزش و مقررات در این بخش از اهمیت ویژه برخوردار است.

3) سازمان دهی و عملکرد نیروی انسانی
این نشست درباره فعالیت رسمی و غیررسمی نیروی انسانی در بخش نفت است. هدف ما نگاه به شکل‏گیری اولیه سازمان‌های کاری و توسعه تدریجی به سمت اتحادیه‌های تخصصی ملی، منطقه‌ای و محلی است. توجه این بخش منعطف به تلاش این اتحادیه‌ها برای بهبود کار و سطح زندگی و مشارکت در جنبش‌های سیاسی و اجتماعی وسیع مانند ملی‌گرایی در صنعت نفت و انقلاب 82-1978 است.

4) نقش ایدئولوژی
این نشست با گرایش ایدئولوژیکی دولت و کارگران در صنعت نفت سر و کار دارد. ارزیابی تاثیر نظرات سوسیالیستی، ناسیونالیستی و اسلام‏گرایانه در میان کارگران نفت موضوع اصلی در این نشست است.
برای اطلاعات بیشتر درباره این موضوع با استاد تورج اتابکی تماس حاصل فرمایید: tat@iisg.nl

ترجمه: عباس حاجی‏هاشمی

منبع:socialhistory