شناسایی "شاپور بختیار" به روایت اسناد ساواک

مجموعه 2 جلدی "شاپور بختیار به روایت اسناد ساواک" که به کوشش قاسم تبریزی آماده شده، توسط مرکز بررسی اسناد تاریخی در دست انتشار است. بختیار در سال 1355 به یک سازمان فراماسونری پیوست و سال 1357 درخواست شاه خائن را برای نخست‌وزیری پذیرفت.

قاسم تبریزی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) درباره محتوای مجموعه 2 جلدی "شاپور بختیار به روایت اسناد ساواک" اظهار داشت: بیش از 600 قطعه سند از دوران پس از کودتای سال 1332 تا بهمن 1357 در این اثر جای داده شده‌اند. اما به دلیل گسترش مبارزات و تظاهرات‌ بین سال‌های 1356 و 1357، ساواک (سازمان اطلاعات و امنیت کشور در دوران شاه خائن) فرصت تنظیم کامل اسناد خود را درباره شاپور بختیار پیدا نکرده و پراکندگی مدارک این مقطع زیاد است.

وی اضافه کرد: ساواک در سال 1335 تاسیس شد و اولین موسسان آن از ارتش انتخاب شدند. به همین سبب، اولین اسناد بر اساس مدارک موجود در ارتش و به صورت کپی شکل گرفته‌اند و متاسفانه قسمت‌هایی از آن‌ها خوانا نیستند.

تبریزی گفت: امیدوارم که با انتشار مدارک موجود در نهادهای اسنادی و سازمان‌هایی مانند ارتش، زوایای دیگری از شخصیت شاپور بختیار برای محققان و مورخان تاریخ معاصر، روشن شود. 

مجموعه 2 جلدی "شاپور بختیار به روایت اسناد ساواک" توسط مرکز بررسی اسناد تاریخی در دست انتشار است.

شاپور بختیار، در سال 1293 و شهرکرد به دنیا آمد. او به همراه تیمور بختیار، پسرعمویش و اولین رییس ساواک، در مدرسه غیرمذهبی فرانسوی‌های بیروت تحصیل می‌کنند و سپس به فرانسه می‌‌روند. با آغاز جنگ جهانی دوم، به ارتش این کشور می‌پیوندد و با نازیسم به مقابله می‌پردازد.

بختیار در سال 1342 وارد ایران می‌شود و به عضویت حزب ایران درمی‌آید. او در سال 1328 مدیرکل اداره کار در خوزستان می‌شود و در دوران مبارزه برای ملی شدن صنعت نفت،‌ رابطه خود را با انگلیسی‌ها را آغاز می‌کند. بر اساس اسناد موجود در لانه جاسوسی، اولین ارتباطات شاپور بختیار با آمریکا از سال 1330 آغاز می‌شود و تا سال 1357 ادامه پیدا می‌کند. 

بعد از کودتای 28 مرداد سال 1332، بختیار عضو جبهه ملی می‌شود و در سال‌های 1341 و 1342، علیه روحانیون و مذهبی‌ها سخنانی را ایراد می‌کند و نهایتا" در سال 1343 دبیرکل حزب ایران می‌شود.

بختیار در اواخر سال 1355 به یک سازمان فراماسونری در اصفهان می‌پیوندد و در سال 1357 درخواست محمدرضا پهلوی برای نخست‌وزیری را می‌پذیرد و کابینه خود را تشکیل می‌دهد.

با اوج‌گیری مبارزات انقلابی و ورود امام‌خمینی(ره) به ایران، مدتی به صورت مخفیانه در تهران زندگی می‌کند و با گذرنامه جعلی از کشور خارج می‌‌شود. او نهضت مقاومت ملی را با همکاری سیا و برخی کشورهای اروپایی و عربی تاسیس و در ادامه، در طرح کودتای نوژه همکاری می‌کند. اما تجاوز رسمی عراق به خاک ایران، یک ماه و نیم پس از شکست این طرح آغاز می‌شود و باعث تضعیف تدریجی او شده و در نهایت 15 مرداد سال 1370 به قتل می‌رسد.

 مریم اسدی جعفری