هفتمین نشست مجازی تاریخ شفاهی ایران
اصول، چارچوب‌ها و استانداردهای انجام تاریخ شفاهی - 5
درباره راوی به نظرم می‌آید که اگر بتوانیم راجع به راویان، تحقیق پیشینی مفصلی انجام دهیم و ببینیم در کدام رخداد، این‌ها خودشان شاهد بودند، در کدام رخداد راوی هستند (منظور منابع دست یک و دست دو)، بتوانیم اعمال کنیم که البته کار سختی است و گفتن آن آسان است و خیلی هم کار پیچیده‌ای است و ببینیم کسی که راجع به این موضوع روایت می‌کند خودش کجای این موضوع است؛ آنجا می‌شود راجع به راویان هم مفصل صحبت کرد. البته عناصری مثل سن و دانش و اطلاعات و درگیر بودن و متخصص بودن و امثال این‌ها سر جای خودش باقی است.پیشگیری از حواس‌پرتی در مصاحبه تاریخ شفاهی
یکی از چالش‌های پیش روی پژوهشگران تاریخ شفاهی، حواس پرتی (distractibility) و عدم تمرکز کافی از سوی مصاحبه‌شونده است. این وضعیت که گاهی همراه با توجه به مسائل و موضوعات غیر مرتبط است، نه تنها موجب ضعف روایت می‌شود که به موقعیت راوی نزد مصاحبه‌گر و بهره‌برداران از مصاحبه هم آسیب می‌زند. برای حل این مشکل یا کاهش آسیب‌های ناشی از آن چه اقداماتی را باید در دستور کار قرار داد؟هفتمین نشست مجازی تاریخ شفاهی ایران
اصول، چارچوب‌ها و استانداردهای انجام تاریخ شفاهی - 4
در مرحله کنونی موقعی که وارد کارِ مطالعه تاریخی می‌شویم باید طرح داشته باشیم تا بتوانیم به تناسب مطالعات تاریخی، داده مناسب گردآوری کنیم. این را هم باید بپذیریم که ما هرکاری بکنیم، نظام ارزش داوریِ راوی و شاید وقت‌هایی هم روایت‌کننده یعنی مصاحبه کننده وجود دارد. به هر حال آن نکته گفت‌وگو یعنی دیالکتیک تولید متن تاریخ شفاهی، کاملاً مورد توجه است.هفتمین نشست مجازی تاریخ شفاهی ایران
اصول، چارچوب‌ها و استانداردهای انجام تاریخ شفاهی - 3
در گام اول استانداردهای عمومی برای جامعه تاریخ‌شفاهی‌کار را به جلو پیش ببریم و در گام دوم درباره استانداردسازی، استانداردسازی ریز یعنی همان‌طور که در خیلی از مراکز در دنیا برقرار است صحبت کنیم. بعد از استاندارد انجمن تاریخ شفاهی، مراکز زیادی برای خودشان استاندارد جداگانه‌ای طراحی کردند. در حال حاضر بسیاری از مراکز در آمریکا و اروپا برای خودشان استانداردهای جداگانه‌ای دارند و آن‌ها را حتی در حوزه پیاده‌سازی و تدوین بومی‌سازی و خیلی تخصصی‌تر کرده‌اند،هفتمین نشست مجازی تاریخ شفاهی ایران
اصول، چارچوب‌ها و استانداردهای انجام تاریخ شفاهی - 2
تاریخ شفاهی خودش چند نوع و مدل است و ما هیچ‌وقت نمی‌توانیم که تاریخ شفاهی را در یک قالب خاص بگنجانیم. به این خاطر که حداقل در بیست سال گذشته استانداردهای جهانی تاریخ شفاهی عوض نشده است. یعنی یک استانداردی که بیست سال پیش طراحی شده است هنوز باقی مانده است. چون در خارج از کشور اعتقاد بر این است که شما می‌توانید از تاریخ شفاهی در منظورها و مقاصد و ساختارهای مختلف استفاده کنید. یعنی استانداردهای جهانی تاریخ شفاهی بیشتر توصیه اخلاقی است. شاید مثل منشور اخلاقی سازمان ملل باشد. یعنی یک سری توصیه‌های اخلاقی شده است. بررسی کردم و دیدم سخت‌گیرانه نیست.هفتمین نشست مجازی تاریخ شفاهی ایران
اصول، چارچوب‌ها و استانداردهای انجام تاریخ شفاهی - 1
هفتمین نشست تاریخ شفاهی در کلاب‌هاوس و رومِ تاریخگر در روز شنبه 2 دی 1400 با مدیریت و میزبانی دکتر مهدی فراهانی منفرد و اجرای خانم مصفا برگزار شد. در این نشست دکتر ابوالفضل حسن‌آبادی، مرتضی رسولی‌پور، دکتر حبیب‌الله اسماعیلی و دکتر مهدی ابوالحسنی ترقی در خصوص موضوع استانداردهای تاریخ شفاهی در نظر و عمل سخن گفتند.ششمین نشست مجازی تاریخ شفاهی ایران
شیوه‌های تدوین و نگارش تاریخ شفاهی - 5
وقتی ما تدوین تاریخ شفاهی را در باب افرادی انجام می‌دهیم که افراد طبقات پایین مثل کارگران یا حاشیه‌نشین شهری هستند، خیلی مشکلی با بحث تحلیل نداریم. ولیکن وقتی شما با یک استاد دانشگاه یا یک فرد صاحب فکر دارید صحبت می‌کنید و می‌خواهید درباره یک رخدادی از ایشان سؤال بکنید و می‌خواهید گزارش شاهد عینی این فرد را بگیرید، گاهی این گزارش شاهد عینی که مثلاً این استاد در دانشگاه تهران، حادثه‌ای رخ داده و شاهد آن رخداد بوده، گزارش او با تحلیلش با هم است. یعنی مدوِّن سرِ این گرفتار می‌شود. یعنی یک بخشی از این صحبت‌ها گزارش این فرد است و یک بخشی از این حرف‌ها تحلیل این فرد است.ششمین نشست مجازی تاریخ شفاهی ایران
شیوه‌های تدوین و نگارش تاریخ شفاهی - 4
آیا لزوماً یک تاریخ شفاهی‌کار باید حتماً مورخ باشد؟ با توجه به شاخصه‌هایی مثل راستی‌آزمایی، اصالت خبر و اعتبارسنجی خبرها که این شاخصه‌ها در تاریخ نگاری ملاک است و جایگاهی که تاریخ نگاری در تاریخ شفاهی دارد و از رسالت‌های یک مورخ است، پس ضرورتاً ارتباط مستقیمی بین یک مورخ و تاریخ شفاهی‌کار است. در حالی که بین صحبت‌ها به این که لزوماً بین یک مورخ و یک تاریخ شفاهی‌کار ارتباطی وجود داشته باشد اشاره‌ای نشد. آیا هر کسی می‌تواند بیاید و تاریخ شفاهی را به دست بگیرد؟ششمین نشست مجازی تاریخ شفاهی ایران
شیوه‌های تدوین و نگارش تاریخ شفاهی - 3
دریافت من در مورد فرق خاطره و تاریخ این است که در تاریخ شفاهی یک مورخ یا یک کارشناس و آشنا به موضوع با طرح قبلی و با مسئله و سؤال‌های دقیق سعی می‌کند اطلاعات را استخراج کند. این خیلی فرق دارد با خاطره‌ای که یک نفر آن را می‌گوید تا از خودش دفاع کند. ممکن است در این متن هم این کار انجام شود ولی ما موقعی که می‌خواهیم متن را منتشر کنیم، در حاشیه، گویاسازی و خیلی از کارها را می‌توانیم انجام دهیم.ششمین نشست مجازی تاریخ شفاهی ایران
شیوه‌های تدوین و نگارش تاریخ شفاهی - 2
باید راوی را مثل یک منبع تاریخی نگاه کنیم و باید سؤال‌هایی مطرح کنیم که اطلاعات لازم را به ما بدهد. بعد از این که این سه فرض را رعایت کردیم، معتقدم متنی که به هنگام مصاحبه تولید می‌شود باید به مثابه یک سند در نظر بگیریم؛ سندی که البته شفاهی است و بعداً تبدیل به نوشتار هم خواهد شد. در واقع گفتار در تاریخ شفاهی به مثابه سند است.4
...
آخرین مطالب
پربازدیدها
اسرار جنگ تحمیلی به روایت اسرای عراقی- 94
حادثه دیگر که باعث شد تصمیم آخرم را برای پیوستن به نیروهای شما بگیرم حماسه‌ای بود که آن سرباز گم شده آفرید. روزی یکی از گروههای گشتی ما یک سرباز شما را که گم شده بود اسیر کرد به موضع آورد سرباز جوانی بود در حدود بیست تا بیست و دو ساله. محاسن زیبایی داشت، وقتی سرباز را به موضع آوردند چند نفر جمع شدند. سرباز آرام بود و حرف نمی‌زد اما نارضایتی از اسارت کاملاً از چهره‌اش پیدا بود. سعی می‌کرد خونسردی خود را از دست ندهد. در همان ساعت یک کامیون ایفا آماده بود که چهل پنجاه تن از پرسنل را به مرخصی ببرد. مقصدش بصره بود.
