نظریه تاریخ شفاهی (24)

نظریه تاریخ شفاهی-۲۴نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی طبق دیدگاهی که تطور خود را در قرن هجدهم، نوزدهم و اوایل قرن بیستم در اروپا پشت سر گذاشت «خود» اساساً موجودی فطری است که به ضرب و زور جنسیت، نژاد و باورهای مذهبی به فرد به ارث می‌رسد. این همان نظریه ذات‌گرایی(1) است، یعنی مفهومی که معتقد است «خودیت» هر انسانی را ویژگی‌های پایدار و فطری او می‌سازد-مثلاً پنداره‌هایی که همه زنان طبیعتی مادرانه دارند، مسیحیت مافوق تمام ادیان...

نظریه تاریخ شفاهی (23)

نظریه تاریخ شفاهی-۲۳نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی اهمیت مؤلفة «خود» در نوشتارهای تاریخی طی دهه‌های اخیر به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. این مؤلفه در دهه 1980 برای مورخان مارکسیست نقش سنگر مقاومت در برابر ساختارهای سلطه‌گر را ایفا می‌کرد.(1) در عین حال، ظهور تاریخ‌های فمینیستی، همجنس‌بازان، سیاهان و فرودستان جامعه نیز دیدگاه برخاسته از «مذکرسالاری، برتری سفیدپوستان و طبقة متوسط» را، که در اکثر روایت‌های تاریخی غلبه...

نظریه تاریخ شفاهی (22)

نظریه تاریخ شفاهی-۲۲نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی فصل ۳ خود مقدمهمورخ شفاهی می‌داند که راوی در حین روایت داستان یک رویداد یا تجربه عملاً به طور مستقیم یا غیر مستقیم دربارة خودش به ما اطلاعات می‌دهد. مصاحبه‌ای که کل وقایع و تجربیات زندگی یا تاریخ زندگی کسی را به ثبت می‌رساند به مصاحبه‌شونده امکان می‌دهد تا در لابه‌لای ماجراهایی که از زندگی‌اش روایت می‌کند احساسی را که هم‌اکنون دربارة خودش دارد را نیز برملا سازد. ماحصل و...

نظریه تاریخ شفاهی (21)

نظریه تاریخ شفاهی-۲۱نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی بازنمایی یا معرفی منابع شفاهی ما بدین شیوه مطلقاً رضایت‌بخش نیست اما خوشبختانه استثنائاتی هم وجود دارد. تحقیقات تکان‌دهنده و هیجان‌انگیز پورتلی دربارة قتل‌عام 335 اسیر ایتالیایی در رُم به دست نازی‌ها در خلال جنگ جهانی دوم به جای آنکه اولویت را به تفسیر مورخ بدهد، راویان و داستان‌های‌شان را بر جایگاه نخست و ارجح نشانده است. وی در رویه‌ای نامعمول به جای آنکه نام راویان را...

نظریه تاریخ شفاهی (20)

نظریه تاریخ شفاهی-۲۰نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی ملزومات پژوهشدر انتهای این بحث باید بدانید که مورخان نیز در تمام مراحل پژوهش و نگارش پروژه‌شان ژانرها و شیوه‌های مشخصی را به کار می‌گیرند. مورخان را به نحوی تربیت می‌کنند تا طبق ضوابط حرفه‌ای معینی کار کنند. ما از مهارت‌هایی برخورداریم که گاهی وقت‌ها بدان «فوت و فن مورخ»(1) گفته‌اند. این فن شامل راه و روش گردآوری و نمونه‌گیری داده‌ها، خواندن منابع، مطابقت منابع با...

نظریه تاریخ شفاهی (19)

نظریه تاریخ شفاهی-۱۹نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی خودزیست‌نامهتمیز تاریخ شفاهی از خودزیست‌نامه چندان دشوار نیست. تاریخ شفاهی غالباً ماهیت خودزیست‌نامه‌‌ای دارد زیرا شخص در واقع روایت خود را از وقایع گذشته و از منظر کسی که در خودش غور و تفکر می‌کند، به ما می‌گوید. در بسیاری از روایت‌های تاریخ شفاهی می‌توان خصوصیات خودزیست‌نامه‌ای یا به عبارتی جزئیاتی را که نقل آنها از نظر راوی به صلاح بوده، مشاهده کرد. راویان عموماً...

نظریه تاریخ شفاهی (18)

نظریه تاریخ شفاهی-۱۸نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی سنت‌های شفاهینقاط پیوند تاریخ شفاهی با سنت شفاهی، یعنی پیام‌ها یا داستان‌هایی که سینه به سینه از نسلی به نسل دیگر می‌رسند، بسیار است. اما همانگونه که یان وانسینا،(1) مردم‌شناس و مورخ آفریقا، بیان کرده، اصلاً شیوة تاریخ شفاهی تفاوت‌های بی‌شماری با سنت شفاهی دارد. «آن دسته از پیام‌هایِ شفاهیِ متکی بر پیام‌های شفاهیِ گذشته را که طی دست کم یک نسل به ما رسیده باشند» سنت شفاهی...

نظریه تاریخ شفاهی (17)

نظریه تاریخ شفاهی-۱۷نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی تغییرپذیریآخرین خصوصیتی که تاریخ شفاهی را از سایر تواریخ و رشته‌ها متمایز می‌کند، تغییرپذیری‌اش است. این موجود در برابر ثبات و میخکوب شدن از خود مقاومت نشان می‌دهد و تا پیش از جلوس در قاب متن واج‌نگاشته دائماً به رنگی درمی‌آید و هر نوع تغییری را می‌پذیرد. اگر دربارة موضوعی مشخص با مصاحبه‌شونده‌ای مصاحبه کنید و همان را چندین بار تکرار نمایید، مصاحبة متفاوتی به دست...

نظریه تاریخ شفاهی (16)

نظریه تاریخ شفاهی-۱۶نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی ذهنیتبه دانشجویان رشتة تاریخ می‌آموزند که همه منابع دارای ماهیت ذهنی هستند، یعنی از نقطه‌نظر خاصی بیان شده‌اند، و به آنها می‌فهمانند که منظر یا نقطه‌نظر انسان‌ها نقش مؤثری در تفسیر منابع ایفا می‌کند. پس ذهنیت، دست کم در این معنا، صرفاً به تاریخ شفاهی تعلق ندارد، اما وقتی ذهنیت را «تعریف یا تفسیر چیزی از طریق ذهن» معنا کردیم، دست روی خصوصیت اصلی تاریخ شفاهی گذاشته‌ایم....

نظریه تاریخ شفاهی (15)

نظریه تاریخ شفاهی-۱۵نویسنده: لین آبرامزLynn Abramsمترجم: علی فتحعلی آشتیانی روایتماهیت روایی را نمی‌توان از تار و پود شفاهیت مصاحبه جدا نمود. راه و رسمی که مردم با تمسک به آنها داستان می‌سازند و دنیای خود را به واسطة همان داستان‌ها تفسیر می‌کنند به روایت-دومین مشخصة متمایز شفاهیت-موسوم است؛ به بیان دیگر، روایت را باید قالبی برای «ترجمة دانسته‌ها به گفته‌ها» تلقی نمود.(1) تقریباً تمام تاریخ‌های شفاهی، یا دست کم اقاریری که در مصاحبه‌های غیر رسمی،...
...
46
...
 

اسرار جنگ تحمیلی به روایت اسرای عراقی- 96

آفتاب داشت غروب می‌کرد که پیرمرد و پسربچه در مقابل چشمان حیرت‌زده ما اسلحه‌ها را زمین گذاشتند، تیمم کردند و رو به قبله ایستاده نماز خواندند، انگار که در خانه‌اند. با طمأنینه و به آرامی نماز خواندند، در مقابل 550 نفر از نظامیان دشمن. نمی‌دانم خداوند چه قدرتی به نیروهای شما داده است که ذره‌ای ترس در دلشان نیست. بعد از تمام شدن نماز، پیرمرد سفارشات دیگری به ما کرد و گفت:‌ «به هیچ عنوان به کسی ساعت، پول، یا انگشتر ندهید. هر کس از شما خواست، بدانید که از رزمندگان اسلام نیست و بگویید که آن پیرمرد بسیجی به ما سفارش کرده است که به هیچ کس چیزی ندهیم. زیرا اینها لوازم شخصی است.»